Adwokat jako pełnomocnik świadka w postępowaniu karnym.

Przesłanka skorzystania przez świadka z pomocy pełnomocnika.

Zgodnie z art. 87 § 2 K.P.K. świadek może skorzystać z pomocy pełnomocnika, jeżeli jest to uzasadnione jego interesem w toczącym się postępowaniu. Powyższą przesłankę należy każdorazowo oceniać z punktu widzenia okoliczności danej sprawy. Można jednak przykładowo wskazać niektóre sytuacje, w których z całą pewnością świadek powinien skorzystać z fachowej pomocy prawnej. Taka sytuacja zachodzi m.in. wówczas gdy:

• przedmiot prowadzonego postępowania przygotowawczego uzasadnia przypuszczenie, iż w przyszłości rola procesowa świadka może ulec zmianie tj. mogą mu zostać przedstawione zarzuty;
• postępowanie prowadzone jest w stosunku do osoby najbliższej dla świadka;
• przedmiotem przesłuchania świadka mają być informacje, stanowiące tajemnicę zawodową świadka, lub tajemnicę przedsiębiorstwa;
• sprawa jest skomplikowana pod względem faktycznym i prawnym, a świadek potrzebuje pomocy przy ocenie zasadności korzystania z uprawnień procesowych w postaci prawa do odmowy składania zeznań czy odmowy odpowiedzi na poszczególne pytania;

Rola pełnomocnika świadka.

Do podstawowych zadań adwokata występującego w charakterze pełnomocnika świadka należy przede wszystkim czuwanie nad zgodnością przesłuchania z obowiązującą procedurą. W toku przesłuchania pełnomocnik powinien czuwać, aby świadkowi nie zadawano pytań sugerujących, a także, aby wiernie protokołowano treść jego wypowiedzi. Formą realizacji tych zadań mogą być składane przez pełnomocnika oświadczenia oraz zarzuty co do treści protokołu. Pełnomocnik może sam zadawać pytania reprezentowanemu świadkowi celem wyjaśnienia okoliczności istotnych dla ochrony jego praw. Dodatkowo, adwokat występujący jako pełnomocnik, powinien służyć świadkowi pomocą przy ocenie zasadności skorzystania z przysługujących mu uprawnień procesowych- prawa do odmowy składania zeznań czy odpowiedzi na pytania. 

Odmowa dopuszczenia pełnomocnika świadka do udziału w czynności.

Z mojego doświadczenia wynika, iż organy prowadzące postępowanie karne (prokurator na etapie postępowania przygotowawczego oraz sąd w postępowaniu sądowym) w niektórych sytuacjach odmawiają dopuszczenia do udziału w postępowaniu pełnomocnika ustanowionego przez świadka. Zarządzenie o odmowie dopuszczenia pełnomocnika wydane przez prokuratora podlega zaskarżeniu. Rozstrzygnięcie wydane w tym zakresie przez sąd nie podlega zaskarżeniu.

Znaczenie instytucji pełnomocnika świadka.

Wprowadzona kilka lat temu do postępowania karnego instytucja pełnomocnika osoby niebędącej stroną nabiera coraz większego znaczenia. Wynika to z rosnącej świadomości prawnej Polaków. Ze swojej strony, jako adwokat, zawsze zalecam klientom mojej kancelarii adwokackiej, aby korzystali z pomocy fachowych pełnomocników na możliwie najwcześniejszym etapie prowadzonego postępowania.

Autorem wpisu jest adwokat Wojciech Nowak, prowadzący Kancelarię Adwokacką w Bielsku-Białej.