Czy roszczenie o zachowek podlega dziedziczeniu ?
Instytucja zachowku ma na celu ochronę interesów majątkowych osób najbliższych dla spadkodawcy, którzy wskutek sporządzenia testamentu na rzecz osoby spoza tego grona lub rozdysponowania przez spadkodawcę majątkiem jeszcze za życia (przez darowizny) nie otrzymali należnej im części spadku. Do osób uprawnionych do zachowku należą: zstępni, małżonek oraz rodzice spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy.
Czy roszczenie o zachowek podlega dziedziczeniu ?
Jako adwokat na tak postawione pytanie muszę odpowiedzieć- to zależy. Decydujące znaczenie ma w tym zakresie stopień pokrewieństwa osoby na rzecz której ma przejść roszczenie o zapłatę zachowku ze spadkobiercą. Klientom mojej kancelarii adwokackiej wyjaśniam, iż roszczenie o zachowek może odziedziczyć jedynie osoba należąca do osób uprawnionych do zachowku po pierwszym spadkodawcy.
Wyjaśnijmy to na przykładzie. Jan Kowalski w chwili swojej śmierci miał żonę Marię oraz syna Adama. Pomimo to w testamencie do spadku powołał osobę spoza grona rodziny. W takiej sytuacji zarówno żona Maria jak i syn Adam są uprawnieni do dochodzenia zachowku. Adam Kowalski zmarł jednak zaraz po swoim ojcu, pozostawiając dwie córki i żonę. W/w nie zostawił testamentu. W takiej sytuacji roszczenie o zachowek przysługujące Adamowi Kowalskiemu jest dziedziczone przez obie jego córki ponieważ należą do zstępnych po pierwszym spadkodawcy (Jan Kowalski), nie dziedziczy natomiast jego żona gdyż nie należy do tego grona.
Inaczej mówiąc, roszczenie o zachowek co do zasady może być dziedziczone przez dalszych zstępnych spadkodawcy (jego wnuków lub prawnuków). Jako adwokat wskazuje jednak, iż w niektórych wypadkach roszczenie o zachowek dziedziczyć może także małżonka spadkodawcy lub jego rodzice jeżeli byliby powołani do spadku z ustawy. Pierwszy przypadek będzie miał miejsce wówczas gdy w opisanym powyżej przykładzie Adam Kowalski nie będzie miał ani żony ani córek, a przed śmiercią sporządzi testament na rzecz matki Marii Kowalskiej. W takiej sytuacji Marii Kowalskiej będzie przysługiwało zarówno prawo do jej własnego zachowku, jak również odziedziczy zachowek przysługujący jej zmarłemu synowi. Druga sytuacja mogłaby mieć natomiast miejsce gdyby Jan i Maria Kowalscy w ogóle nie mieli dzieci (wtedy z mocy ustawy do spadku powołani będą również rodzice Jana Kowalskiego), a Maria Kowalska, która zmarłaby po mężu, sporządziła testament na rzecz któregoś z jego rodziców. Również w tej sytuacji rodzicowi temu będzie przysługiwał jego własny zachowek jak również zachowek odziedziczony po Marii Kowalskiej.
Co się dzieje z roszczeniem o zachowek gdy nie ma osób, które mogłyby go odziedziczyć ?
W sytuacji gdy brak jest osób uprawnionych do odziedziczenia prawa do zachowku, roszczenie to wygasa. Jako adwokat wyjaśnić jednak muszę, iż sytuacja wygląda nieco inaczej gdy prawo do zachowku zostało stwierdzone wyrokiem sądowym. W takiej bowiem sytuacji jest to zwykła wierzytelność podlegająca dziedziczeniu na zasadach ogólnych- bez ograniczenia dla kręgu podmiotów mogących odziedziczyć zachowek.
Sprawy spadkowe w Bielsku-Białej
Jeżeli jesteście Państwo zainteresowani zasięgnięciem porady prawnej w sprawie rodzinnej lub chcielibyście Państwo powierzyć prowadzenie takiej sprawy w Bielsku–Białej lub okolicach, to zapraszam do kontaktu. Wszelkie dane kontaktowe znajdziecie Państwo na mojej stronie internetowej. Zapraszam również do zapoznania się z innymi wpisami na moim blogu. W celu zapoznania się z warunkami finansowymi prowadzenia sprawy zapraszam do zakładki cennik.
Autorem niniejszego wpisu jest adwokat Wojciech Nowak prowadzący kancelarię adwokacką w Bielsku-Białej.