Dobrowolne poddanie się odpowiedzialności karnej- instytucja pozwalająca oskarżonemu na uzgodnienie rodzaju i wysokość wymierzonej mu kary.

Instytucję dobrowolnego poddania się odpowiedzialności karnej reguluje art. 387 K.P.K. Dzięki tej instytucji oskarżony, może poczynić z prokuratorem uzgodnienia co do rodzaju i wymiaru kary, która zostanie w stosunku do niego orzeczona przez Sąd. Uzgodnienia te czynione są w ramach wyznaczonych przez zagrożenie ustawowe przewidziane za zarzucany oskarżonemu czyn zabroniony. Inaczej mówiąc, w ramach analizowanej instytucji, nie ma możliwości uzgodnienia, iż oskarżonemu wymierzona zostanie kara nieprzewidziana przez ustawę za dany czyn zabroniony, lub też że wymiar kary przewidziany za dany czyn zabroniony, będzie niższy lub wyższy od tego co wynika z kodeksu karnego.

 

W procesie uzgadniania rodzaju i wymiaru kary jaka ma być orzeczona wobec oskarżonego w ramach instytucji z art. 387 K.P.K., decydujące znaczenie ma stanowisko prokuratora. W zasadzie więc uzgodnienia sprowadzają się do akceptacji przez oskarżonego (lub nie) propozycji prokuratora co do kary.

 

Co więc daje oskarżonemu dobrowolne poddanie się odpowiedzialności karnej ? Przede wszystkim pewność co do tego jaka kara zostanie w stosunku do niego orzeczona. Po drugie czas- zamiast długotrwałego procesu, wyrok wydawany jest na pierwszej rozprawie.

 

Jakie są przesłanki dobrowolnego poddana się odpowiedzialności karnej ? W pierwszej kolejności należy pamiętać o terminie. Oskarżony z instytucji z art. 387 K.P.K. skorzystać może najpóźniej do zakończenia przesłuchania wszystkich oskarżonych na rozprawie głównej. Pamiętać należy również, że możliwość skorzystania z tej instytucji dotyczy jedynie przestępstw zagrożonych karą nieprzekraczającą 15 lat pozbawienia wolności.

 

O czym należy jeszcze wiedzieć korzystając z instytucji dobrowolnego poddania się odpowiedzialności karnej ?

Po pierwsze, Sąd orzekający w sprawie wcale nie musi uwzględnić wniosku o wydanie wyroku skazującego, zgodnie z ustaleniami poczynionymi przez oskarżonego z prokuratorem. Może bowiem w ogóle zakwestionować dopuszczalność skorzystania przez oskarżonego z instytucji z art. 387 K.P.K. (jeżeli nie zachodzą przesłanki wymienione w § 2 tego przepisu w postaci: ustalenia, iż materiał dowodowy zgromadzony w sprawie wskazuje, iż okoliczności popełnienia przestępstwa i wina oskarżonego nie budzą wątpliwości, a cele postępowania zostaną wobec oskarżonego osiągnięte mimo nieprzeprowadzenia rozprawy w całości). Ponadto, Sąd może uzależnić uwzględnienie wniosku od wprowadzenia zmian do uzgodnień poczynionych przez oskarżonego z prokuratorem.

Po drugie, skorzystaniu przez oskarżonego z instytucji z art. 387 K.P.K. może sprzeciwić się pokrzywdzony.

Wreszcie, po trzecie, w wypadku wydania przez Sąd wyroku w warunkach instytucji z art. 387 K.P.K., oskarżony, w ramach wniesionej przez siebie apelacji, natrafi na ograniczenia w zakresie możliwych do podniesienia zarzutów tj. nie będzie mógł podnieść zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych, ani też zarzutu wymierzenia mu rażąco niewspółmiernie surowej kary.