Kogo należy pozwać dochodząc roszczeń od spółek osobowych?

Spółki osobowe (jawna, partnerska, komandytowa i komandytowo- akcyjna), są spółkami prawa handlowego, posiadającymi zdolność prawną oraz zdolność do czynności prawnych. Dzięki temu spółki te mogą być podmiotem praw i obowiązków oraz dokonywać we własnym imieniu (przez wspólników uprawnionych do reprezentacji) czynności prawnych. Co za tym idzie, pozwanym w ewentualnej sprawie o roszczenie przysługujące w stosunku do spółki osobowej, powinna być ta właśnie spółka.

Dochodząc roszczenia od spółki osobowej, wierzyciel może ograniczyć się tylko do pozwania tego podmiotu. W takiej sytuacji, w wypadku uzyskania wyroku zasądzającego, na podstawie art. 778 (1) K.P.C., wierzyciel jest w stanie uzyskać również klauzulę wykonalności przeciwko wspólnikowi ponoszącemu odpowiedzialność bez ograniczenia całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki (a więc wspólnikowi spółki jawnej, partnerskiej /jeżeli zobowiązanie nie ma związku z wykonywaniem wolnego zawodu przez jednego z partnerów/ oraz komplementariuszowi w spółce komandytowej i komandytowo- akcyjnej). Inaczej mówiąc, w wypadku uzyskania wyroku zasądzającego przeciwko spółce, wierzyciel będzie mógł egzekwować swoją wierzytelność z majątku spółki, a wypadku gdyby tak prowadzona egzekucja okazała się bezskuteczna, również z majątku wspólnika ponoszącego nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki. Wskazać jednak należy, iż wierzyciel nie będzie mógł skierować egzekucji do majątku wspólnika, jeżeli wcześniej nie wykaże, że egzekucja z majątku spółki była bezskuteczna lub że będzie ona bezskuteczna.

 

 

Równie dobrze wierzyciel może jednak pozwać w jednym postępowaniu zarówno spółkę osobową jak i jej wspólników- wszystkich lub tylko niektórych (art. 31 § 2 K.S.H. dotyczący spółki jawnej oraz odpowiednio pozostałych spółek osobowych). Wynika to z faktu, iż wspólnicy spółek osobowych - za wyjątkiem komandytariuszy w spółce komandytowej (którzy odpowiadają do wysokości sumy komandytowej) oraz akcjonariuszy w spółce komandytowo- akcyjnej (którzy nie ponoszą odpowiedzialności wobec osób trzecich)- odpowiadają za zobowiązania spółki osobowej bez ograniczenia całym swoim majątkiem, solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką (art. 22 § 2 K.S.H. dotyczący spółki jawnej oraz odpowiednio pozostałych spółek osobowych). Odpowiedzialność wspólników jest jednak ograniczona na etapie postępowania egzekucyjnego. Wierzyciel w pierwszej kolejności musi bowiem egzekwować z majątku spółki, dopiero zaś w wypadku bezskuteczności tej egzekucji, może zwrócić się do majątku wspólników. Dlatego też odpowiedzialności wspólników spółek osobowych ma charakter subsydiarny (art. 31 § 1 K.S.H.).

Kiedy jest więc sens pozwania zarówno spółki osobowej jak i jej wspólników ? Wydaje się to zasadne w dwóch przypadkach. Po pierwsze, jeżeli pozwanymi, obok spółki komandytowej, mają być komandytariusze w spółce komandytowej, których suma komandytowa nie ma charakteru symbolicznego (a więc istnieje szansa na zaspokojenie wierzytelności). Przypomnieć należy, iż wierzyciel, na podstawie art. 778 (1) K.P.C. nie jest w stanie uzyskać klauzuli wykonalności przeciwko komandytariuszowi, gdyż ten nie jest wspólnikiem, który odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczeń. Drugi przypadek ma miejsce wówczas, gdy wierzyciel, przewiduje, iż egzekucja z majątku spółki oraz majątku poszczególnych wspólników może okazać się bezskuteczna. Wówczas, jeżeli w wyroku zasądzającym wymieniona będzie zarówno spółka jak i jej wspólnik lub wspólnicy, to wierzyciel może starać się o rozciągnięcie klauzuli wykonalności również przeciwko małżonkom poszczególnych wspólników. Otwiera to drogę wierzycielowi do prowadzenia egzekucji z majątku wspólnego wspólników i ich współmałżonków.