Koszty ponoszone przy pracy zdalnej- czy pracownik może żądać ich zwrotu od pracodawcy ?
W związku z trwającym stanem epidemii część pracowników swoje obowiązku zawodowe wykonuje w domu. Taki sposób wykonywania pracy wiąże się z określonymi wydatkami po stronie pracownika- zużyta energia elektryczna; koszty związane z wykorzystywaniem własnego sprzętu do celów służbowych tj.: komputer, drukarka, telefon itd.
Czy zatem pracownik może domagać się od pracodawcy zwrotu ponoszonych przez siebie wydatków związanych z wykonywaniem pracy zdalnej ?
Zacząć należy od tego, iż podstawą skierowania pracownika do pracy zdalnej jest art. 3 ustawy z dnia 2 marca 2020 r.- „O szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych” (dalej „ustawa”). Zgodnie z ust. 1 tego przepisu, „W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, ogłoszonego z powodu COVID-19, oraz w okresie 3 miesięcy po ich odwołaniu, w celu przeciwdziałania COVID-19 pracodawca może polecić pracownikowi wykonywanie, przez czas oznaczony, pracy określonej w umowie o pracę, poza miejscem jej stałego wykonywania (praca zdalna)”.
Art. 3 ust. 3 w/w ustawy przewiduje, iż „Wykonywanie pracy zdalnej może zostać polecone, jeżeli pracownik ma umiejętności i możliwości techniczne oraz lokalowe do wykonywania takiej pracy i pozwala na to rodzaj pracy”. Z kolei art. 3 ust. 4 w/w ustawy stanowi, iż „Narzędzia i materiały potrzebne do wykonywania pracy zdalnej oraz obsługę logistyczną pracy zdalnej zapewnia pracodawca”. Jednakże, zgodnie z art. 3 ust. 5 ustawy, „Przy wykonywaniu pracy zdalnej pracownik może używać narzędzi lub materiałów niezapewnionych przez pracodawcę pod warunkiem, że umożliwia to poszanowanie i ochronę informacji poufnych i innych tajemnic prawnie chronionych, w tym tajemnicy przedsiębiorstwa lub danych osobowych, a także informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę”.
Jak widać więc przepisy wprowadzające pracę zdalną przewidują możliwość jej wykonywania przy pomocy własnego sprzętu i materiałów pracownika, jednocześnie jednak nie przewidując żadnych mechanizmów umożliwiających rozliczenia pomiędzy pracownikiem a pracodawcą z tego tytułu.
Nie ma jednak przeszkód, aby pracownik i pracodawca zawarli dodatkowe porozumienie- lub też zawarli aneks do umowy o pracę- przewidujące zasady rozliczania kosztów ponoszonych przez pracownika w związku z wykonywaniem pracy zdalnej. Takie porozumienie powinno przewidywać jakie koszty podlegają rozliczeniu, na jakiej podstawie ustalana jest ich wysokość, oraz w jakim okresie czasu są rozliczane.