Wyrok zaoczny - czy sąd może rozstrzygnąć sprawę pod nieobecność pozwanego?

Wyrok zaoczny to wyrok wydany w stosunku do pozwanego, który w toku prowadzonej w stosunku do niego sprawy, zachowuje bierną postawę (tj. w zakreślonym przez sąd terminie nie złożył odpowiedzi na pozew, nie stawił się na rozprawę, lub też pomimo stawiennictwa na rozprawie, nie bierze w niej udziału). Wydając wyrok zaoczny sąd uznaje za prawdziwe twierdzenia powoda o faktach, chyba że budzą one uzasadnione wątpliwości, albo też zostały przytoczone w celu obejścia prawa.

Przepisy kodeksu postępowania cywilnego przewidują możliwość wydania wyroku zaocznego w dwóch przypadkach. Pierwszy ma miejsce wówczas gdy pozwany, w wyznaczonym terminie, nie złoży odpowiedzi na pozew. W takiej sytuacji sąd ma możliwość wydania wyroku zaocznego na posiedzeniu niejawnym. Druga sytuacja ma miejsce wówczas gdy pozwany nie złożył odpowiedzi na pozew, a mimo to sąd skierował sprawę do rozpoznania na rozprawie, na którą pozwany się nie stawił lub co prawda jest na niej obecny, ale nie bierze w niej udziału (nie zajmuje stanowiska w sprawie).

Jak wynika z powyższego, wyrok zaoczny może zostać wydany jedynie w stosunku do pozwanego, który wiedział o prowadzonym w stosunku do niego postępowaniu (pozwanemu musi zostać doręczony odpis pozwu i/lub zawiadomienie o terminie rozprawy).

<p">Wyrok zaoczny podlega doręczeniu pozwanemu, który w ciągu dwóch tygodni może złożyć od niego sprzeciw. W wypadku nie wniesienia sprzeciwu, wyrok zaoczny staje się prawomocny.

W wypadku skutecznego wniesienia sprzeciwu, sprawa podlega rozpoznaniu przez sąd, który po przeprowadzeniu postępowania dowodowego może wydany wyrok zaoczny utrzymać w mocy w całości lub w części, lub też może go uchylić i powództwo oddalić, odrzucić pozew lub umorzyć postępowanie.

 

 

W wypadku wydania wyroku zaocznego pozwany na względzie musi mieć fakt, iż wyrok taki korzysta z rygoru natychmiastowej wykonalności tj. nawet w wypadku wniesienia sprzeciwu, może być przez powoda egzekwowany. W takiej sytuacji pozwany powinien złożyć- najlepiej już w sprzeciwie- wniosek o zawieszenie rygoru natychmiastowej wykonalności wyroku zaocznego. Wydanie takiego rozstrzygnięcia wymaga wykazania przez pozwanego jednej z dwóch okoliczności. Jedna z nich wiąże się z koniecznością wykazania, że wyrok zaoczny został wydany z naruszeniem przepisów o dopuszczalności jego wydania. Z kolei druga przesłanka wymaga wykazania przez pozwanego, iż jego niestawiennictwo na rozprawie było niezawinione, a na dodatek, że okoliczności przedstawione w sprzeciwie wywołują wątpliwości co do zasadności wydanego wyroku łącznego.

 Analizowana instytucja istotnie daje więc sądowi możliwość rozstrzygnięcia sprawy pod nieobecność pozwanego, który jednak w takim wypadku musi wiedzieć o prowadzonym w stosunku do niego postępowaniu, w którym nie bierze udziału z własnej woli.