Podział firmy po rozwodzie- część II (spółka cywilna)

W pierwszej części opracowania wyjaśniłem czym jest majątek wspólny, jakie są zależności między majątkiem wspólnym a osobistym oraz jak wygląda podział majątku wspólnego po rozwodzie jeżeli jeden z małżonków prowadzi indywidulaną działalność gospodarczą. Wpis ten znajdziecie Państwo tutaj. W tym wpisie chciałbym natomiast skupić się nad kwestią podziału majątku wspólnego małżonków w sytuacji gdy jeden z nich jest wspólnikiem spółki cywilnej.

Czym jest spółka cywilna ?

Na początek wyjaśnić należy czym w ogóle jest spółka cywilna. Jako adwokat często spotykam się z przekonaniem, że spółka cywilna, podobnie jak spółki osobowe czy kapitałowe, jest osobnym bytem prawnym. Tymczasem w rzeczywistości spółka cywilna to umowa łącząca osoby fizyczne, przewidująca zasady ich współdziałania przy prowadzeniu działalności gospodarczej.

Kolejnym błędnym przekonaniem z jakim na co dzień spotykam się jako adwokat jest przekonanie o istnieniu czegoś takiego jak majątek spółki cywilnej. Spółka cywilna nie mając podmiotowości nie ma również majątku. To co potocznie nazywane jest majątkiem spółki cywilnej jest w istocie majątkiem wspólnym wspólników i stanowi tzw. wspólność łączną. Konsekwencją istnienia między wspólnikami spółki cywilnej wspólności łącznej jest to, że:

wspólnicy nie mogą rozporządzać swoimi udziałami w majątku ani udziałami w poszczególnych jego składnikach;
przez czas istnienia wspólności łącznej- a więc przez czas istnienia spółki- wspólnik nie może żądać podziału wspólnego majątku.

W kontekście omawianego problemu znaczenie ma to, że prawa wspólnika spółki cywilnej wynikające ze wspólności łącznej należą do jego majątku osobistego. Oznacza to, że osoba będąca wspólnikiem spółki cywilnej i pozostająca jednocześnie w związku małżeńskim ma trzy majątki: wspólny, osobisty i majątek wspólników spółki cywilnej objęty wspólnością łączną.

Podział majątku po rozwodzie a spółka cywilna.

Udzielając porad prawnych dotyczących podziału majątku wspólnego- w sytuacji gdy były małżonek jest wspólnikiem spółki cywilnej- zazwyczaj słyszę następujące pytanie: Czy coś mi się z tego majątku należy? Odpowiedź na to pytanie zależy od tego czy doszło do rozwiązania spółki cywilnej czy nie.

Jeżeli spółka cywilna została rozwiązana przed rozwodem to jej majątek- to co zostało po spłacie wszystkich zobowiązań- jest dzielony między wspólników stosownie do umowy. Jeżeli wspólnik pozostaje w związku małżeńskim, a z małżonkiem łączy go ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej, to to co mu przypada w wyniku podziału majątku spółki cywilnej wchodzi do majątku wspólnego i podlega podziałowi po rozwodzie.

Inaczej ta kwestia wygląda, jeżeli w dacie rozwodu spółka cywilna w dalszym ciągu istnieje. W takiej sytuacji ustawodawca wyszedł z założenia, że roszczenia majątkowe małżonka wspólnika nie mogą wpływać na funkcjonowanie spółki cywilnej. Nie oznacza to jednak, że byłemu małżonkowi nie przysługiwały żadne prawa. Jeżeli bowiem wkład do spółki cywilnej został sfinansowany ze środków pochodzących z majątku wspólnego, to drugi małżonek może domagać się rozliczenia tej wartości. Podstawą takich rozliczeń jest odpowiednio stosowany art. 45 § 1 K.R.O.

Autorem niniejszego wpisu jest adwokat Wojciech Nowak prowadzący kancelarię adwokacką w Bielsku-Białej.

Jeżeli zainteresował Państwa ten lub inny temat zapraszam na moją stronę internetową i prowadzony na niej blog.